### Kalejdoskop z 30 maja 2025 roku

Ten odcinek "Kalejdoskopu" Radia Kson, prowadzony przez **Stanisława Firszta, Stanisława Szuberta, Damiana Łyczaka i Dariusza Marchewkę**, rozpoczął się piosenką zespołu Kombi Black and White.

Główne tematy audycji to:
* **V Rada Dostępności** – Stanisław Szubert przedstawił relację ze spotkania, na którym poruszono temat toalet publicznych i projektowania uniwersalnego.
* Rozmawiał z **Danielem Caciejem**, wiceprezesem firmy WC Tron, zajmującej się mobilnymi systemami sanitarnymi. Caciej zaprezentował aplikację **"Gdzie jest tron"**, która pomaga znaleźć publiczne toalety. Podkreślono, że brak toalet publicznych jest przyczyną wykluczenia społecznego, a aplikacja zawiera już ponad 10 000 zweryfikowanych lokalizacji.
* Kolejną rozmówczynią była **Marta Trakul** z Fundacji Na Miejscu, która projektuje przestrzenie miejskie. Jej akcja **"Załatw to na mieście"** promuje zmianę podejścia do toalet publicznych jako dobra wspólnego, wskazując, że prawie 50% Polaków zwiększyłoby aktywność poza domem, gdyby wiedziało o dostępności toalet. Problem dotyczy zarówno seniorów, jak i młodych osób z chorobami układu wydalniczego czy kobiet podczas menstruacji.
* Profesor doktor habilitowany **Marek Wysocki** z Politechniki Gdańskiej, uznawany za "ojca polskiej wersji projektowania uniwersalnego", mówił o projektowaniu życia i otoczenia w taki sposób, aby było ono dobre dla wszystkich, niezależnie od wieku czy sprawności. Ustawa o zapewnianiu dostępności z 2019 roku jest kamieniem milowym, ale potrzebne są systemowe rozwiązania finansowe, a nie tylko granty.
* **Gawęda Stanisława Firszta o parkach w Jeleniej Górze** – Stanisław Firszt opowiedział o historii i roślinności miejskich parków.
* Podkreślił, że parki są celowo projektowanymi przestrzeniami, nie naturalnymi.
* Wspomniał o parku na Wzgórzu Kościuszki, założonym w 1779 roku przez dyrektora miasta Szenała, który jako jeden z pierwszych w Europie wprowadził tam obiekty do ćwiczeń fizycznych.
* Główny kompleks parkowy Jeleniej Góry stanowią dziś **Cieplicki Park Zdrojowy** oraz **Park Norweski** (wcześniej Park Filnera), razem zajmujące ponad 30 hektarów. Park Zdrojowy powstał z ogrodów pałacowych Schaffgotschów, a Park Norweski został założony przez fabrykanta Filnera w miejscu podmokłym, ze stawami i mostkami, oraz pawilonem w stylu norweskim.
* W parkach naliczono **104 gatunki roślin**, w tym drzewa liściaste i iglaste, krzewy i dzikie drzewa owocowe. Wskazano także na kilkanaście drzew objętych ochroną, mających po kilkaset lat, oraz dąb posadzony na cześć marszałka Hindenburga.