### Kalejdoskop z 13 czerwca 2025 roku

Kolejny czerwcowy odcinek Radia Kson, prowadzony przez **Stanisława Firszta, Stanisława Szuberta, Damiana Łyczaka i Dariusza Marchewkę**, rozpoczął się piosenką "Chcę wyjechać na wieś".

Główne tematy to:
* **Rozmowa Stanisława Szuberta z Ryszardem Pierzchałkiem o dostępności w turystyce** – Stanisław Szubert rozmawiał z Ryszardem Pierzchałkiem z Opola o wydarzeniach dotyczących dostępności w turystyce.
* Zapowiedzieli **wydarzenie w Jeleniej Górze 24 czerwca**, skupione na turystyce bez barier. Na Rynku odbędą się prelekcje inspirujących osób z niepełnosprawnościami, wystawi się 20-25 namiotów z produktami dla osób z niepełnosprawnościami, a imprezę uświetni koncert **Wolnej Grupy Bukowiny**.
* W hotelu Mercure odbędzie się forum, gdzie specjaliści z całej Polski będą dyskutować o finansowaniu, budowaniu i zarządzaniu dostępnością w turystyce, w tym w górach.
* Podkreślono, że **Karkonosze i Sudety promują ideę "gór otwartych dla wszystkich"**, mając już cztery dedykowane trasy dla osób z niepełnosprawnościami, z planami na dalsze finansowanie ze środków Urzędu Marszałkowskiego, PFRON i Ministerstwa Sportu i Turystyki.
* **Gawęda Stanisława Firszta o roli i znaczeniu zwierząt w życiu arystokracji** – Stanisław Firszt przedstawił historię relacji rodu **Schaffgotschów z Cieplic** ze zwierzętami.
* Schaffgotschowie, osiedleni od XIII-XIV wieku, wykorzystywali lasy do polowań na zwierzynę łowną, taką jak niedźwiedzie, rysie, jelenie, sarny, dziki i zające. Rogi i kości wykorzystywano do wyrobów rzemieślniczych, a trofea ozdabiały ściany.
* Rozwijali gabinety osobliwości, gdzie gromadzono spreparowane zwierzęta.
* Do polowań używali specjalnie tresowanych sokołów i sfor psów (np. ogary, wyżły).
* Kobiety trzymały małe psy domowe jako pupili, widoczne na portretach (np. Hela, Mercy, Lulu, Taps). W pałacach były też koty (na myszy i szczury) oraz gołębie.
* Z czasem sprowadzano zwierzęta egzotyczne, np. kanarki do klatek, a do parków introdukowano daniele i muflony (które do dziś występują w okolicach Chojnika).
* W folwarkach trzymano zwierzęta hodowlane: konie, krowy, woły, kozy, barany, owce.
* Hrabia Fryderyk Schaffgotsch, ostatni właściciel majątku, był zapalonym myśliwym i utrzymywał rasę psów Grand Griffon Vendeen. Jego dzieci również miały psy, a tradycja dziedziczenia imion zwierząt przetrwała nawet po ich wyjeździe do Niemiec.
* **Rozmowa Stanisława Szuberta z Ireną Szelągowską o Fampie i Komitecie Obrony Demokracji (KOD)** – Stanisław Szubert rozmawiał z inżynier mechaniki precyzyjnej, Ireną Szelągowską.
* Irena Szelągowska opowiedziała o swojej pracy w jeleniogórskiej fabryce maszyn papierniczych Fampa (obecnie Walmet), która kiedyś zatrudniała ponad 3000 osób, a dziś około 300. Mimo odejścia na emeryturę, nadal śledzi losy firmy.
* Szelągowska jest również aktywna społecznie: prowadzi zajęcia Tai Chi dla seniorów w Karkonoskim Sejmiku Osób Niepełnosprawnych oraz działa w **Komitecie Obrony Demokracji (KOD)**.
* Wspomniała o udziale KOD Jelenia Góra w akcji **"Tour de Konstytucja"** w Parku Zdrojowym, gdzie omawiano godność obywateli i osób niepełnosprawnych (art. 69 Konstytucji). Uczestnicy mogli doświadczyć barier, zakładając specjalny strój symulujący starość lub poruszając się na wózku inwalidzkim.
* KOD Jelenia Góra istnieje od 10 lat, wspierając nauczycieli, kobiety (czarne protesty) i młodzież LGBT (marsze równości), interweniując w sprawach naruszeń praw obywatelskich. Siedziba mieści się przy ul. Groszowej 3, czynna we wtorki i czwartki od 16:00 do 18:00.